Nám da là một tình trạng da liễu thường gặp ở da. Nó gây ra những mảng màu nâu xuất hiện trên bề mặt da, thường thấy ở mặt. Một số người bị nám da ở cổ, trán, cằm,… Nám da cũng có thể xuất hiện ở những vị trí khác – nơi tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời, như cằm, cổ,…
Tuy nám da không phải là bệnh nghiêm trọng, nhưng rất khó điều trị tận gốc. Vậy quy trình điều trị nám da nào hiệu quả nhất, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này.
Nguyên nhân da bị nám
Nguyên nhân hình thành nám da vẫn chưa được tìm hiểu rõ ràng. Nó có thể xảy ra khi những tế bào biểu bì tạo hắc tố (melanocytes) sản sinh ra quá nhiều.
Một số nguyên nhân thường gặp:
- Ánh nắng mặt trời: Tia UV từ mặt trời kích thích sản sinh tế bào hắc tố. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời là lý do tại sao tình trạng nám da thường nặng hơn vào mùa hè. Đó cũng là nguyên nhân chính khiến nám da tái đi tái lại nhiều lần.
- Sự thay đổi hoocmon: Phụ nữ mang thai thường dễ gặp tình trạng nám da. Thuốc ngừa thai hoặc thuốc điều chỉnh hóc-môn cũng là nguyên nhân gây nám da.
- Các sản phẩm chăm sóc da: Một số sản phẩm làm đẹp không rõ nguồn gốc gây kích ứng da, làm tinh trạng nấm tồi tệ hơn.
Nám da có những loại nào?
Có 3 loại nám da chính được phân loại theo độ sâu của chân nám:
Nám mảng (Nám ở lớp biểu bì):
Loại nám hình thành ở ngay lớp biểu bì trên bề mặt da. Chân nám ăn không sâu, chỉ ở lớp thượng bì của da. Nám mảng có bờ rõ ràng, dễ nhận biết, và đáp ứng tốt với điều trị.
Nám đốm (Nám chân sâu):
Nám đốm có chân nám nằm sâu dưới da, do các tế bào sinh hắc tố melanocyte đẩy melanin từ trung bì lên, tạo các đốm đen trên bề mặt da. Nám đốm có bờ không rõ ràng, đáp ứng kém với các phương pháp điều trị.
Nám hỗn hợp
Đây là loại nám khó điều trị nhất, là sự kết hợp giữa nám mảng và nám đốm. Nám hỗn hợp thường hình thành rải rác, có màu sẫm, gặp chủ yếu ở trán, sống mũi, gò má,..
Ngoài ra còn có loại nám do tổn thương, thường gặp ở những trường hợp sử dụng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, gây kích ứng da.
Quy trình điều trị nám da
Nám da rất khó điều trị. Để tìm ra quy trình điều trị nám da hiệu quả nhất, bạn cần phải biết chính xác nguyên nhân gây nám da. Do ánh nắng, di truyền hay do những sản phẩm đang dùng?
Tùy cơ địa mỗi người, nám có thể tự khỏi hoặc khỏi trong vòng vài tháng sau điều trị. Hầu hết các trường hợp nám da sẽ mờ dần theo thời gian khi được bảo vệ tốt khỏi ánh nắng mặt trời và các nguồn sáng độc hại khác. Bạn có thể tự điều trị nám da tại nhà với những thảo dược tự nhiên, dễ tìm tại Việt Nam, tham khảo tại đây. Nhưng nếu phương pháp đó không hiệu quả, bạn nên tìm tới những chuyên gia da liễu.
Dưới đây là quy trình điều trị nám da bạn có thể tham khảo.
Chẩn đoán nám da
Để đưa ra một quy trình điều trị nám da hiệu quả, các bác sĩ da liễu cần chuẩn đoán chính xác nguyên nhân và tình trạng nám da hiện tại.
Cách chuẩn đoán đơn giản nhất là nhìn vào da. Nhưng để biết được độ sâu của chân nám, các chuyên gia da liễu sẽ sử dụng một thiết bị được gọi là đèn Wood. Đôi khi, nám da có thể khá giống những bệnh lý da liễu khác. Để chẩn đoán xác định, bác sĩ da liễu cần sinh thiết một mẫu da nhỏ. Quá trình này diễn ra rất nhanh và không gây khó chịu.
Ức chế hoạt động của các tế bào hắc tố:
Tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời là một trong những nguyên nhân gây nám da thường gặp nhất. Tia UVA, UVB và những tia sáng nhìn thấy khác có thể dễ dàng hoạt hóa tế bào sinh hắc tố gây ra nám da.
Sử dụng kem chống nắng phổ rộng với SPF tối thiểu 30 chứa thành phần chống nắng vật lý như Titanium dioxide, lặp lại nhiều lần trong ngày mang lại hiệu quả rõ rệt.
Trong những trường hợp nám da nặng, sử dụng kem chống nắng chứa kẽm oxit hoặc sắt oxit có thể được lưu tâm.
Ức chế tổng hợp tế bào sinh hắc tố Melanocytes:
Sự sản xuất Melanin bắt đầu từ Tyrosine. Do đó, mục tiêu chính của những loại thuốc trị nám bôi tại chỗ là ức chế hình thành Tyrosine. Có thể kể đến những hợp chất tiêu biểu:
- Hydroquinone (HQ): Đây là hợp chất lâu đời và thường dùng trong quy trình điều trị nám da. Nó ngăn cản sự tổng hợp RNA và DNA của tế bào sinh sắc tố. Hiện nay HQ được điều chế dưới dạng kem dưỡng da, gel,.. rất dễ sử dụng.
- Kojic acid: ức chế hoạt động của enzyme tyrosinase và là một chất chống oxy hóa mạnh. Có thể sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp với tretinoin, HQ, hoặc corticosteroids.
- Retinoid: có hiệu quả ức chế sự phiên mã của enzyme tyrosinase và tăng tốc độ tái tạo da. Do vậy nó có thể đẩy nhanh quá trình điều trị nám bằng cách tái tạo lớp biểu bì
- Một số hợp chất khác: Azelaic acid (AzA), Vitamin C, Arbutin
Sử dụng công nghệ cao trong quy trình điều trị nám da
Nếu những phương pháp trên không mang lại tác dụng, bác sĩ da liễu có thể chỉ định thêm những phương pháp sử dụng công nghệ cao, có tính can thiệp sâu vào lớp biểu bì da.
- Thay da sinh học
- Điều trị bằng laser
- Điều trị bằng ánh sáng xung cường độ cao (IPL)
Kết luận
Quy trình điều trị nám da thường kéo dài và cần sự kiên trì của bác sĩ cũng như người bệnh. Chống nắng là một trong những hoạt động thiết yếu trong quy trình điều trị nám da, vì vậy hãy sử dụng chúng mỗi ngày. Sử dụng HQ 3-4% là một phương pháp được sử dụng rộng rãi nhất. Nhiều trường hợp cho thấy hiệu quả khi sử dụng công nghệ cao, nhưng lựa chọn này nên được cân nhắc kĩ và nên kết hợp sử dụng kem bôi ngoài da.
Sau khi những vết nám đã mờ dần, bạn cần phải chăm sóc da nhiều hơn. Bác sĩ da liễu sẽ cho bạn những gợi ý về liệu trình chăm sóc da, điều này có thể ngăn ngừa vết nám quay trở lại. Ngoài ra bạn có thể sử dụng sản phẩm kem trị nám Atanin để điều trị dứt điểm nám da. Đừng quên theo dõi website Atanin Việt Nam và trang facebook của Hàn Ngọc Vân Anh để biết thêm nhiều thông tin hữu ích về trị nám nhé!